Binnenlands Bestuur ‘Corona-compensatie’ gemeenten voor jeugd en Wmo
Het rijk doet een ‘zeer dringend’ beroep op gemeenten om hun aanbieders van jeugdhulp, jeugdbescherming, jeugdreclassering en maatschappelijke ondersteuning financiële zekerheid en ruimte te bieden, van 1 maart tot in elk geval 1 juni. Het rijk heeft daarover afspraken gemaakt met gemeentekoepel VNG. De jeugdbranches hebben zorgen over de afdwingbaarheid bij gemeenten die zich niet aan de gemaakte afspraken willen houden. De branches willen dat er wordt ingegrepen als gemeenten en regio’s het laten afweten.
Voldoende capaciteit
‘Aanbieders hebben dat (financiële zekerheid en ruimte, red) nodig om in deze fase van de crisis continuïteit van zorg en ondersteuning te kunnen garanderen en professionals in te zetten daar waar ze het nu het meest nodig is. Ook blijft zo voldoende capaciteit beschikbaar voor toekomstige jeugdzorg en ondersteuning’, zo staat in de afspraken die de VNG met de ministeries van VWS en JenV heeft gemaakt.
Rekening
Gemeenten moeten de rekeningen van de contractueel overeengekomen zorg betalen, ook al kan de afgesproken zorg en ondersteuning niet altijd worden geleverd. Hiermee worden liquiditeitsproblemen bij zorgaanbieders voorkomen. Zorgaanbieders moeten hun uiterste best doen zorg en ondersteuning zo goed als mogelijk, desnoods op een alternatieve manier, aan hun cliënten te geven. Ook om zo veel mogelijk omzetdaling te voorkomen. Over de verantwoording van alternatieve zorg- en ondersteuningsvormen – zoals beeldzorg, Skype en whatsapp – moeten gemeenten soepel mee omgaan. Het rijk gaat samen met VNG, branches en accountants van zowel gemeenten als aanbieders uitwerken hoe dit kan worden vertaald naar zo veel mogelijk rechtmatige uitgaven.
Compensatie meerkosten
Een andere afspraak is dat gemeenten worden gecompenseerd voor de meerkosten die zij aan hun aanbieders betalen als er extra maatregelen genomen moeten worden vanwege corona. ‘De verlening van zorg en ondersteuning leidt soms tot meerkosten als gevolg van de coronacrisis, in het bijzonder door het volgen van de richtlijnen van het RIVM. De meerkosten die direct voortkomen uit het volgen van deze maatregelen zullen vergoed worden.’ De compensatieregeling moet nog worden uitgewerkt. Rijk en gemeenten maken voor de zomer afspraken over compensatiemogelijkheden van de effecten die optreden na afloop van de coronacrisis. Het gaat om de extra uitgaven over heel 2020, zover die direct te maken hebben met een ‘evident uitstel van noodzakelijke zorg’.
Ingrijpen
De Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd (BGZJ) zijn blij met de met de bedoeling van de voorstellen, maar vragen zich af of het ‘zeer dringende beroep’ wel voldoende is. De jeugdbranches pleiten in een brief aan VWS en VNG voor een daadwerkelijk ingrijpen als gemeenten of regio’s de afspraken naast zich neerleggen. Daarnaast pleit de BGJZ ervoor om de steunmaatregelen voor heel 2020 van toepassing te verklaren ‘omdat onbekend is hoe de coronacrisis zich zal ontwikkelen en aanbieders hier nog het hele jaar mee te maken zullen hebben’.
Landelijke afspraken
Zorgen hebben de jeugdbranches ook over de uitwerking van de overeengekomen maatregelen. ‘Het gevaar bestaat dat afzonderlijke gemeenten hier op verschillende wijze mee omgaan, wat tot onnodige administratieve lasten leidt voor aanbieders.’ Zij pleiten voor landelijke uniforme afspraken voor zowel de Jeugdwet, de Wmo als de Wet langdurige zorg (Wlz).
Negeren
De VNG had vorige week gemeenten opgeroepen de rekeningen te blijven betalen. Tot woede van de FNV houden negeren sommige gemeenten dat appel, zoals Zaltbommel en Maasdriel. ‘De verdere verspreiding van het virus kan ervoor zorgen dat cliënten afspraken afzeggen of dat medewerkers niet meer in staat zijn werkzaamheden uit te voeren. Dan is er een rechtstreeks gevolg voor het aantal declarabele uren en daarmee de inkomsten voor uw organisatie’, schreven beide gemeenten vorige week aan hun aanbieders.
Moreel verwerpelijk
Zo zijn contracten voor dagbesteding afgesloten op basis van prijs maal hoeveelheid (pxq). ‘Niet geleverde zorg kan dan ook niet worden gedeclareerd.’ Als een instelling via maatwerk een andere oplossing biedt, kan die wel worden gedeclareerd. Ook individuele begeleiding en huishoudelijke hulp is via ‘uurtje factuurtje’ ingekocht. ‘Als gemeenten zijn wij gehouden aan de contractafspraken die wij met uw organisatie hebben gemaakt. Dit betekent dat niet geleverde zorg als gevolg van de maatregelen rondom het Coronavirus ook niet kan worden gedeclareerd.’ ‘Een kortzichtig en moreel verwerpelijk besluit’, vindt Maaike van der Aar, FNV-bestuurder Jeugdzorg. ‘Jeugdzorgorganisaties hebben in ‘normale tijden’ al financiële problemen. Dat wordt nu allemaal alleen maar erger. De continuïteit van zorg komt in gevaar, net als de banen van de zorgmedewerkers. Die druk komt rechtstreeks op hun bordje. Dat is echt onacceptabel.’
