De Wvggz vervangt, samen met de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet forensische zorg (Wfz), de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ). Voor die wet is het systeem BOPZ-Online beschikbaar waarmee de burgemeester een inbewaringstelling (IBS) kan afgeven.
Korte introductie Wvggz
De Wvggz kent 2 onderdelen, gericht op acute zorg en niet-acute zorg: respectievelijk de crisismaatregel en de zorgmachtiging. We beschrijven ze hieronder kort, inclusief de bijbehorende werkprocessen. Meer informatie is te verkrijgen in de twee bijbehorende handreikingen.
Crisismaatregel
Vergelijkbaar met de huidige IBS, is ook onder de Wvggz voorzien in het verlenen van verplichte Ggz in acute situaties. In de Wvggz loopt die via de crisismaatregel, waarover de burgemeester beslist. Bij het nemen van een crisismaatregel loopt het werkproces voor de gemeente als volgt:
Net als bij de IBS, start het werkproces voor de crisismaategel voor de gemeente bij de ontvangst van een medische verklaring van de psychiater (stap 1). Na ontvangst van deze medische verklaring wordt informatie verzameld die nodig is om te kunnen besluiten over een crisismaatregel. Daarbij wordt de betrokkene zo mogelijk in de gelegenheid gesteld om zijn of haar zienswijze te geven. Met andere woorden: de betrokkene wordt in de gelegenheid gesteld te worden gehoord. Nieuw is ook dat de historie opgevraagd kan worden van eerder aan betrokkene verleende verplichte zorg. En tenslotte wordt inzichtelijk gemaakt of er, voorafgaand aan het nemen van de crisismaatregel, al tijdelijke verplichte zorg verleend is. Dit valt allemaal onder stap 2. Op basis van de beschikbare informatie neemt de burgemeester een besluit: hij neemt een crisismaatregel of niet (stap 3). Als de burgemeester een crisismaatregel neemt, dan worden in stap 4 de betrokken partijen daarover geïn- formeerd, zodat de zorg verleend kan worden.
Zorgmachtiging
Anders dan onder de BOPZ, heeft de gemeente bij de Wvggz ook een actieve rol bij de niet-acute variant van verplichte zorg. Deze zorg, op basis van een zogenaamde zorgmachtiging, kan door de gemeente via het OM worden aangevraagd. Dit verloopt volgens de stappen uit onderstaande figuur.
1. Verwerken melding
2. Verkennend onder- zoek uitvoeren
3. Informeren n.a.v. uitkomst VO
Gemeenten kunnen meldingen ontvangen van burgers die zich zorgen maken over een bepaalde persoon, de betrokkene (stap 1). Als het aannemelijk is dat betrokkene met zijn/haar gedrag ernstig nadeel veroorzaakt en dit het gevolg is van een psychische stoornis, dan is de gemeente verplicht om een zogenaamd verkennend onderzoek (VO) uit te (laten) voeren (stap 2). Het VO kan resulteren in een verzoek aan het OM om de rechter te vragen een zorgmachtiging te verlenen (stap 3). De wet geeft aan wie in dat geval geïnformeerd moet worden. Ook als het VO niet leidt tot een dergelijk verzoek, dan worden betrokken partijen daarover geïnformeerd.
De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) treedt in werking op 1 januari 2020. Gemeenten bereiden zich voor op deze nieuwe wet. Ook in ketenverband wordt hard gewerkt om de wet vanaf de startdatum goed uit te kunnen voeren. De VNG maakt periodiek een factsheet over de informatievoorziening die nodig is om de uitvoering van de Wvggz te ondersteunen. De doelgroep van deze factsheet zijn degenen die vanuit gemeenten bezig zijn met de informatievoorziening (IV) van de Wvggz. z.
VNG.NL Bijlage: Wat moet er georganiseerd worden, binnen de gemeente?
Checklist IV Wvggz voor gemeenten
Organisatorisch
- Opdracht gegeven voor IV-deel van de Wvggz?
- Projectleider benoemd?
- Projectplan gemaakt?
- Projectsturing ingericht?Crisismaatregel
- Werkproces ingericht en georganiseerd?
- Khonraad voorzien van informatie om CM-systeem in te richten*?
- Medewerkers geïnstrueerd?Verkennend onderzoek
- Werkproces ingericht en georganiseerd?
- IV voor ontvangst meldingen gereed?
- Overzetten gegevens melding naar VO-systeem ingericht en georganiseerd?
- Khonraad voorzien van informatie om VO-systeem in te richten*?
- Medewerkers geïnstrueerd?Communicatie met burgers
- Keuze maken hoe veilige communicatie met burgers in te richten?
- Waar nodig schriftelijke communicatie ingericht?
- Bij gebruik van veilige mail daarvoor: leverancier van veilige mail selecteren en doorgeven aan Khonraad*Plan B [NB Dit onderdeel wordt nog verder uitgewerkt]
- (Regionale) afspraken gemaakt over werkwijze en communicatie in plan B?
- Regionale afspraken over te gebruiken voorziening voor veilige mail?
- Backup voorziening voor veilige mail snel beschikbaar?
Vng.nl Bijlage: Aan welke organisatorische eisen en randvoorwaarden moeten gemeenten voldoen?
De gemeente moet regels vaststellen (beleid) over hoe degenen die voor hem werken, gebruik mogen maken van geïmplementeerde communicatiemogelijkheden.
Er moeten ten minste regels worden vastgesteld over:
- het waarnemen van collega’s tijdens diens afwezigheid;
- het mandateren en delegeren van toegang tot ad-hocberichten;
- de toegang tot informatie zonder een directe behandelrelatie (in zorginstellingen);
- de toegang tot functionele berichtenboxen (bijvoorbeeld orthopedie@voorbeeld.nl);
- het gebruik van een adresboek;
- het gebruik van functies die kunnen resulteren in het intrekken of wijzigen van ad-hocberichten;
- het gebruik van geautomatiseerde functies bij ontvangst van ad-hocberichten (waaronder maar niet uitslui-tend, autoreply bij afwezigheid, leesbevestiging);
- bewaartermijnen;
- sleutelbeheer indien van toepassing, de mogelijkheden voor forensisch onderzoek (zie NEN 7510-2:2017,16.1.1) en ‘key escrow’-regeling;
- verantwoordelijkheden;
- verzendingsgronden;
- het continueren van de dienstverlening bij faillissement van de communicatiedienstenaanbieder;
- het informeren van de persoon over de veilige e-mailvoorziening.
Lees de gehele factsheet hier: https://vng.nl/files/vng/publicaties/2019/iv-wvggz-2_20190701.pdf
