Www.nji.nl Kennis over jeugd, opvoeding en het jeugdveld

Schoolverzuim aanpakken: een wetenschappelijke onderbouwing

Schoolverzuim: wat verstaan we daaronder en hoe ontstaat het? De nieuwe publicatie ‘Schoolverzuim aanpakken’ geeft een overzicht van recent wetenschappelijk onderzoek. Dit biedt inzicht in de oorzaken van schoolverzuim, en in de afspraken die er in Nederland zijn rond schoolverzuim.Deze kennis kan beleidmakers en professionals helpen om een aanpak te ontwikkelen voor het voorkomen en verminderen van schoolverzuim, en te werken aan een passende oplossing.

Download het hele rapport https://www.nji.nl/nl/Kennis/Publicaties/NJi-Publicaties/Schoolverzuim-aanpakken-een-wetenschappelijke-onderbouwing

Werkzame aanpak schoolverzuim

1. Investeer als school in het pedagogisch klimaat in de school en in de klassen. Leerlingen die zich gezien, ondersteund, veilig en uitgedaagd voelen, zijn eerder geneigd naar school te blijven gaan. Wanneer voldaan wordt aan hun ondersteuningsbehoeften kunnen allerlei problemen voorkomen worden, waaronder ook schoolverzuim.
2. Investeer in het verzuimbeleid van de school. Het verzuimbeleid moet in elk geval de volgende elementen omvatten:
3. Monitor periodiek het verzuim voor alle leerlingen. Hierdoor worden bijvoorbeeld ook frequent geoorloofd verzuim en veranderingen in patronen sneller opgemerkt.
4. Analyseer met ouders en leerlingen het verzuim. Ga na van welk type verzuim sprake is en hoe het gezin het beste kan worden ondersteund.
5. Signaleer beginnende problemen en risico-elementen. Denk bijvoorbeeld aan overgangs-momenten, terugval in cijfers, veranderingen in de thuissituatie of pesten.
6. Zet gerichte interventies in bij jeugdigen die verzuimen. Welke interventies het meest werkzaam zijn voor welke soort verzuim leest u in de hoofdstukken hiervoor, maar op hoofdlijnen lijkt het volgende te werken:
   • ▪  Bij weigeren om naar school te gaan is cognitieve gedragstherapie een effectieve interventie.
   • ▪  Bij spijbelen lijkt het in zetten op een positief school klimaat meteen constructief beleid in het bijsturen van probleemgedrag van leerlingen een effectieve methode. Ook het zorgvuldig monitoren van spijbelgedrag kan leiden tot een afname van spijbelen.
   • ▪  Bij ‘onthouden van schoolgang’ is het van extra belang te investeren in de samenwerking met ouders.
   • ▪  Bij ‘uitsluiten van schoolgang’ is het van belang om als school te zorgen voor een positief pedagogisch klimaat en passende ondersteuning te bieden aan leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Zo kunnen deze leerlingen onderwijs blijven ontvangen en kunnen schorsing en verwijdering bij leerlingen met lastig gedrag zoveel mogelijk worden voorkomen.
   • ▪  Blijf het verzuim en de gekozen aanpak voor leerlingen die verzuimen of verzuimd hebben periodiek evalueren zodat indien nodig tijdig kan worden bijgestuurd. Een ‘schoolverzuimteam’ kan deze taak bijvoorbeeld oppakken.