Maatschappelijk partnerschap draagt bij aan succes in het sociaal domein

Delen op Social Media

Leestijd: 3 min.

‘Maatschappelijk partnerschap’ van gemeenten en aanbieders wordt steeds vaker genoemd als dé manier om effectief te werken aan duurzame oplossingen in het sociaal domein, ook in tijden van financiële schaarste. Maar hoe krijg je dat voor elkaar: samen prioriteiten stellen en samenwerken aan oplossingen in gemeente of regio? En wat zijn valkuilen en oplossingen?

Vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan een duurzame aanpak van maatschappelijke vraagstukken. In moeilijke tijden – zoals de coronacrisis – samen lastige keuzes maken, steeds met die gezamenlijke ambitie in het vizier. Flexibel optreden bij onvoorziene omstandigheden, zoals bij de huidige coronacrisis, en op een basis van vertrouwen samen bijsturen wanneer de situatie daar om vraagt.

Als het gaat om de samenwerking tussen gemeenten in het sociaal domein is de hier beschreven situatie vaker wens dan realiteit. Afstemming en samenwerking schieten nog vaak tekort, met alle nadelen van dien en soms met maatschappelijke schade tot gevolg. Om die reden is steeds vaker de roep te horen dat deze partijen veel meer moeten gaan opereren als maatschappelijke partners.

Hoe ontwikkel je partnerschap?

Een belangrijke vraag is hoe je partnerschap ontwikkelt. Vast staat dat wederzijds vertrouwen moet groeien. Je moet elkaar leren kennen, elkaars taal leren spreken en werken aan de relatie. Dat kost tijd en is een doorlopend aandachtspunt. 

Ga in gesprek over waar je naar toe werkt (het ‘wat’), hoe je hieraan werkt (leidende principes) en op welke manier je samenwerkt. Zo ontwikkel je een gezamenlijke taal. Het loont daarbij om te investeren in informeel contact.

Een open houding en het wederzijdse besef dat je de ander nodig hebt voor de aanpak van complexe maatschappelijke opgaven is een voorwaarde om samen de gewenste resultaten te boeken. Maar maak ook bespreekbaar wat je eigen belangen zijn: zo creëer je realistische verwachtingen en wederzijdse voorspelbaarheid (Beemer, F. 2020). Partnerschap vraagt dat je elkaar steeds weer opzoekt en in gesprek gaat en blijft over beleid en uitvoering. Daarbij helpt het wanneer het contract tussen gemeente aanbieder van langduriger aard is.

Hoe bevorder je maatschappelijk partnerschap?

  • Voer samen het gesprek over beoogde maatschappelijke resultaten en wat ervoor nodig is om die te realiseren. Het kwaliteitskompas kan daarbij behulpzaam zijn
  • Heb oog hebben voor elkaars visie, eigenheid en belangen en de beperkingen die elke rol met zich meebrengt.
  • Investeer in aspecten die vertrouwen opwekken, waardoor je ook ontvankelijk bent voor kritiek en elkaar kunt aanspreken – bijvoorbeeld op het niet behalen van resultaten – en daarvan kunt leren.
  • Werk vanuit een duidelijke visie, draag die uit en handel ernaar. Dit maakt dat jouw gedrag congruent is en voorspelbaar voor de ander.
  • Heb een open houding naar elkaar. Dit betekent oprechte interesse in de andere partij en het besef dat je de expertise van de ander nodig hebt om samen de gewenste resultaten te bereiken.

Gemeente als opdrachtgever én partner?

Niet bij iedere relatie tussen gemeente en aanbieders ligt werken op basis van maatschappelijk partnerschap voor de hand. Met sommige organisaties zal een gemeente een pure opdrachtgevers-opdrachtnemersrelatie hebben, bijvoorbeeld omdat de gemeente weinig van hun diensten gebruik maakt. 

Sommige gemeenten vrezen overigens dat maatschappelijk partnerschap ervoor zorgt dat ze aanbieders minder kritisch kunnen aanspreken op afspraken en resultaten. Ze vragen zich af of ze tegelijkertijd opdrachtgever en partner kunnen zijn. Een oplossing is hier om de rollen en taken van de partners expliciet te maken en te werken op basis van duidelijke afspraken. Wanneer gemeenten zich echter enkel en alleen als opdrachtgever blijven opstellen en aanbieders als opdrachtnemer, draagt dat niet bij aan een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid en eigenaarschap om te werken aan de vraagstukken in het sociaal domein.

Waarom helpt partnerschap in tijden van tekorten?

Mede door de toegenomen financiële druk op het sociaal domein wordt de roep om maatschappelijk partnerschap de laatste tijd groter. Veel gemeenten hebben te maken met tekorten in het sociaal domein.  Dat maakt het extra urgent om gezamenlijke doelen voor ogen te houden, samen te leren en om lastige gesprekken te voeren, bijvoorbeeld over een ondergrens: wat is goed genoeg, wat is nog verantwoord?

Het kan dan gaan over de vraag welke wijken in een tijd van krapte nog steeds veel ondersteuning moeten krijgen en welke wijken toekunnen met minder. Of welke wachttijd voor hulp en ondersteuning gemeente en aanbieders met elkaar acceptabel vinden. Het is makkelijker om dit soort gesprekken te voeren als er sprake is van partnerschap.

https://www.movisie.nl/artikel/maatschappelijk-partnerschap-draagt-aan-succes-sociaal-domein

Afbeelding van StartupStockPhotos via Pixabay

Ontdek meer

Volledig overzicht bekijken?