Studie sport en bewegen ‘Arme’ kinderen sporten te weinig. Dat heeft invloed op hun gezondheid en vergroot de kloof tussen arm en rijk. Overheden geven jaarlijks miljoenen uit om sportdeelname te bevorderen, maar het lukt nauwelijks.
Het lukt overheden al meer dan tien jaar nauwelijks kinderen uit arme gezinnen vaker te laten sporten. Dit wordt donderdag bevestigd in een studie naar sporten en bewegen door jeugd in verschillende sociaaleconomische milieus. Het is geschreven door het Mulier Instituut, in opdracht van onder meer het Kenniscentrum Sport en Bewegen.
Kinderen en jongeren uit arme gezinnen blijken veel minder vaak aan sport te doen dan hun leeftijdsgenoten uit gezinnen die meer te besteden hebben. Minder dan de helft van de kinderen (4-11 jaar) uit gezinnen met een laag inkomen sport wekelijks, terwijl dat in gezinnen met een hoog inkomen meer dan driekwart is. In de leeftijd van 13-17 jaar doet 59 procent in armere gezinnen aan sport, tegen 86 procent in gezinnen met een dikkere portemonnee.
Laura Butselaar, specialist jeugd van het kenniscentrum: „Tien jaar geleden werd de analyse ook gemaakt, met ongeveer dezelfde resultaten. Ondanks alle inspanningen van gemeenten en Rijk is het niet gelukt het gat te dichten. Dit zou niet moeten kunnen en mogen, maar het is zo.”
De verschillen in sportdeelname zijn een duidelijk voorbeeld van de kloof tussen arm en rijk in Nederland. Uit onderzoek van het RIVM bleek: wie minder sport, krijgt eerder gezondheidsproblemen, heeft grotere kans op diabetes en overgewicht en uiteindelijk eerder te overlijden.
Contributie en sportkleding
In Nederland groeit een op de twaalf minderjarigen op in armoede. Zij leven in gezinnen waar nauwelijks kan worden voorzien in de basisbehoeften zoals voedsel, kleding en wonen. Voor een echtpaar met twee kinderen gaat het om minder dan 2.100 euro netto per maand.
Juist in die groep is de sportdeelname onder zowel kinderen als jongeren dus heel laag. Dat was tien jaar geleden al zo, toen het Sociaal en Cultureel Planbureau het rapport ‘Kunnen meer kinderen meedoen?’ uitbracht. Ook toen al was het een zorg van veel gemeenten en probeerden veel van hen de kloof te doorbreken. Zo zijn er in bijna alle gemeenten regelingen waardoor de contributie van kinderen voor een sportclub kan worden betaald of waarmee sportkleding kan worden aangeschaft. Er zijn ook honderden speelveldjes (zoals Cruyff Courts) aangelegd in wijken waar veel armoede heerst en in 350 gemeenten werken duizenden buurtsportcoaches (circa 3.500 fte) die onder meer gratis sportlessen aanbieden en mensen helpen om meer te bewegen.
Zo’n miljard euro
Uit de nieuwe cijfers blijkt dat het niet genoeg is. Butselaar: „Voor individuele kinderen kunnen die regelingen, of een buurtsportcoach, een groot verschil maken. We moeten constateren dat we met elkaar kritischer moeten kijken naar het beleid. Op deze manier doorgaan kan niet. We moeten beter kijken naar wat de kinderen en jongeren willen en aansluiten op hun leefwereld.”
De Nederlandse Sportraad, adviseur van het kabinet, pleitte onlangs voor een speciale sportwet. Die zou dit probleem moeten ondervangen. Er zou zo’n miljard euro vrijgemaakt moeten worden voor betere sportfaciliteiten, verbeterde opleiding van coaches en trainers en makkelijkere toegang tot sport voor mensen die laag opgeleid zijn of in armoede leven. Nu gaat er circa 4,4 miljard in sport om. Gemeenten besteden samen zo’n driehonderd miljoen euro aan „sportbeleid en activering”.
Michael van Praag, voorzitter van de NLsportraad, zei in NRC: „Er moet een stelsel komen waarbij sport voor iedereen in Nederland toegankelijk is. We hebben 600.000 mensen die onder de armoedegrens leven. Die kunnen niet eens sporten. Als je dat niet regelt vanuit de overheid, is het te vrijblijvend.”
Geschreven door Enzo van Steenbergen
Afbeelding van Markus Spiske via Pixabay
