De implementatieprojecten versterken het gemeentelijke gezondheidsbeleid, gericht op gezondheidsbevordering en gezonde leefomgeving. Dit doen ze door (al ontwikkelde) veelbelovende aanpakken te versterken en verduurzamen, zowel in de beleidsinfrastructuur als in de uitvoeringspraktijk. Gemeenten, kennispartners, GGD-en bewoners(organisaties) werken nauw samen om voortgang te maken en om impact in de lokale context expliciet te maken.
De projecten gaan uiterlijk in september van start. Ze krijgen een half jaar om hun plan van aanpak in detail uit te werken. Hierna volgt een beoordelingsmoment, waar na de projecten 3,5 jaar de tijd hebben voor de implementatie in de gemeentelijke praktijk.
Elk project heeft een speciale focus
Alle projecten leggen de focus op de thema’s 1 t/m 4. Daarnaast legt elk project speciale focus op één (of twee) van de zes thema’s:
- Infrastructuur en governance
- Financiering van preventie
- Burger aan zet
- Lerend monitoren en evalueren
- Ruimte voor professionals en professioneel handelen
- Stoppen met roken in de wijk
Onderstaand staan de tien projecten die van start gaan. Ze zijn gegroepeerd per thema waarop zij (primair) speciale focus leggen.
Infrastructuur en governance
Kennis en ervaring is nodig om de benodigde infrastructuur duurzaam vorm te geven. Denk bijvoorbeeld aan bestuurlijke inbedding en lokale organisatie, maar ook aan de ‘zachtere’ kant; de cultuur van samenwerking. Deze projecten onderzoeken hoe doorzettingsmacht en kracht in de praktijk te creëren.
- Leernetwerk LEGrO Dit netwerk in Groningen wil de omgeving zodanig inrichten dat deze uitnodigt tot gezond gedrag en ontmoeting en sluit hiermee aan op het Preventie Overleg Groningen en de programmalijn Veilige en Gezonde Leefomgeving.
- Drenthe samen gezond Dit netwerk wil het meerjarenbeleidsprogramma Drenthe Samen Gezond en in Beweging verstevigen door het huidige netwerk te verbinden en uit te bouwen met andere partners. En door beleid naar praktijk te vertalen om professionals uit het werkveld en inwoners van Drenthe te betrekken.
Financiering van preventie
In eerder onderzoek is gekeken naar (lokale) oplossingen en werkwijzen voor financiering. Welke hiervan zijn effectief en veelbelovend en verdienen de mogelijkheid tot opschaling? Deze projecten onderzoeken hoe domeinoverstijgend werken, werken vanuit gemeenschappelijke uitgangspunten of vanuit een wettelijk kader kan helpen.
- Elke Tukker bewust gezond Twente heeft in de bestuursagenda Publieke Gezondheid 2020-2023 prioritaire thema’s benoemd voor gezondheidsbevordering. Om te komen tot een gezamenlijke aanpak en rolverdeling is het nodig bestaande succesvolle initiatieven te evalueren en te ontwikkelen en tot een lokale ‘toolbox’ te komen.
- De pas erin: samen stappen zetten naar vitale en duurzame wandelinitiatieven in Achterhoekse wijken In de regio West-Achterhoek loopt een groot aantal veelbelovende lokale aanpakken in verschillende gemeenten. Dit project wil een leernetwerk vormen rondom een lokale aanpak gericht op het stimuleren van wandelen. Om kennis uit te wisselen en voort te bouwen op opgedane ervaringen.
Burger aan zet
Deze projecten onderzoeken hoe burgerparticipatie en co-creatie te versterken in de cyclus van ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van lokaal gezondheidsbeleid en uitvoeringsprogramma. Werken voor de doelgroep mét de doelgroep staat voorop: samen implementeren en niet alleen ‘behoeften van burgers meenemen’.
- Beter benutten van gezondheidspotentieel van burgers- Een lerende aanpak in communities of practice in 3 Brabantse gemeenten. Eindhoven, Den Bosch en Helmond gaan sociaaleconomische gezondheidsverschillen in hun gemeenten integraal, gebiedsgericht en samen met hun burgers aanpakken. Ze gebruiken een lerende aanpak van monitoring en evaluatie om zo al doende te leren vanuit de lokale praktijk.
- Wij zijn de wijk: burgerparticipatie en domeinoverstijgend gezondheidsbeleid voor een gezonde leefomgeving Wat zijn kansrijke ingangen om bottom-up aanpakken voor de gezonde leefomgeving structureel te faciliteren en ondersteunen in gemeentelijk beleid? Gemeenten Arnhem, Ede en Wageningen zoeken antwoord op deze vraag.
Lerend monitoren en evalueren
Dit is een voorwaarde voor het versterken van integraal gezondheidsbeleid. Hoe kan bijvoorbeeld een Plan-Do-Check-Act cyclus hierbij worden uitgewerkt aansluitend op lokaal integraal gezondheidsbeleid? En hoe maak je gezondheid en processtappen in gezondheidsbevordering meetbaar en zichtbaar?
- Versterken van de aanpak van overgewicht en de preventie infrastructuur in Neder-Betuwe, Buren, Druten, Wijchen en Beuningen In regionale en lokale leerkringen komen kennis vanuit wetenschap, praktijkkennis van professionals en kennis van de einddoelgroep bij elkaar om de aanpak van overgewicht in deze gemeenten te versterken.
- Zuid-Limburg aan de slag met Gezonde Kinderopvang Dit project richt een lerend, domein overstijgend netwerk op om de uitvoering van beleid en programma’s in de kinderopvang te bevorderen. Partners delen hierin kennis en ervaringen, verspreiden best practices, bespreken werkprocessen en verbeteren vaardigheden.
Ruimte voor professionals en professioneel handelen
Dit project zorgt voor meer aandacht rond de ervaringen en competenties van professionals. Voor gemeenteprofessionals gaat het bijvoorbeeld om het versterken van integraal werken. Maar ook om vaardigheden en competenties die bijdragen aan het werken aan gezondheidsbevordering.
- BLAUW – Borgen en Leren van de Amersfoortse en Utrechtse gezonde Wijkaanpak Om de integrale wijkaanpak te borgen, is aandacht nodig voor een gedegen governance structuur en voor het creëren van een lerend klimaat voor professionals. Het project wil de integrale samenwerking verduurzamen en hier lessen uit trekken om regionaal en landelijk toe te kunnen passen.
Stoppen met roken in de wijk
Vele lokale partners spelen een rol bij ‘stoppen met roken’, maar weten elkaar onvoldoende te vinden. Door de keten of lokale infrastructuur te versterken, kan de samenwerking verbeteren. Vooral inwoners met een lage sociaal economische status kunnen hier baar bij hebben.
- Rookvrij Kennemerland De gemeenten Beverwijk, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Velsen en Zandvoort willen in 20 jaar tijd het percentage rokende volwassenen terugbrengen naar 5% (Nationaal Preventieakkoord). Samen met bewoners, professionals en organisaties realiseren zij een lokale aanpak om het stoppen-met-roken in drie ontwikkelwijken succesvol en duurzaam te implementeren.
Over Gemeenten Samen Gezond
Deze ronde stimuleert de voortgang van gezondheidsbevordering in de gemeentelijke praktijk. Het gaat om implementatietrajecten die veelbelovende aanpakken versterken en verrijken op basis van recent ontwikkelde kennis. De focus ligt op het verminderen van belemmeringen in beleid en uitvoering. Gemeenten, kennispartners, GGD-en, bewoners(organisaties) en andere partijen konden subsidie aanvragen. Aan de ronde was extra budget toegevoegd voor versterking van stoppen met roken in de wijk vanuit een aanvullende opdracht van VWS – Directie Publieke Gezondheid.
De ronde is onderdeel van de programmalijn Kennisbenutting en implementatie van het Preventieprogramma 2019-2022 ‘Integraal en met kennis aan de slag’. Met deze programmalijn stimuleren we dat de kennis, voortkomend uit eerdere preventieprogramma’s, wordt gebruikt en geïmplementeerd in de praktijk. Op het gebied van preventie is deze praktijk heel divers; professionals vanuit verschillende expertises werken samen aan de gezondheid van burgers.
bron: ZonMw
