De wijk of buurt wordt in het hele land herontdekt. Ook wijkgericht werken staat bij veel gemeenten weer in de spotlights. Gemeenten die hiermee aan de slag willen, zijn vaak zoekende naar een vorm van wijkgericht werken die past bij de eigen gemeentelijke organisatie. Met deze publicatie geeft Platform31 handvatten aan gemeenten die wijkgericht werken willen vormgeven of een stap verder willen brengen. Wijkambtenaren en beleidsmakers krijgen inzicht in verschillende vormen van wijkgericht werken en de keuzes die in de inrichting van de organisatie worden gemaakt.
Wijkgericht werken als verbindende factor
Wijkgericht werken is een manier om aan te sluiten bij de behoeften van bewoners. Zaken die spelen in de wijk, zoals overlast veroorzakende jongeren of bewoners die samen een buurthuis beheren, hebben invloed op hoe bewoners hun wijk ervaren. Sectorale interventies vanuit de ‘systeemwereld’ (van gemeenten, corporaties, welzijnsinstellingen, et cetera) sluiten echter niet altijd aan op de behoeften van wijkbewoners. Door wijkgericht te werken worden wijkopgaven integraal en als totaalpakket opgepakt. De wijkambtenaar speelt hierbij een centrale rol. Zo kunnen gemeenten dichter bij de beleving van bewoners komen.
Verschillende smaken van wijkgericht werken
Gemeenten staan echter zelf aan de lat bij het implementeren of bijschaven van hun wijkgerichte organisatie. In sommige gemeenten ligt de nadruk op het betrekken van het gemeentebestuur en de politiek, bijvoorbeeld door wijkwethouders aan te stellen. Andere gemeenten zetten in op burgerparticipatie, om zoveel mogelijk samen te werken met wijkbewoners en hun stem door te laten klinken in beleid. Gemeenten proberen hierbij, met de beste bedoelingen, vaak het wiel opnieuw uit te vinden. Een mogelijke verklaring is dat de verschillende organisatievormen van wijkgericht werken tot nu toe nauwelijks in beeld zijn gebracht.
In deze publicatie worden vijf profielen van wijkgericht werken uitgelicht. Aan de basis van deze profielen staat de ‘schuifoefening’, een werkwijze waarmee aan de hand van een vijftal schuiven inzichtelijk wordt gemaakt hoe gemeenten hun wijkgericht werken hebben ingericht. Door de schuifoefening door verschillende gemeenten in te laten vullen en verder te analyseren en categoriseren, zijn de vijf profielen opgesteld. Deze profielen geven inzicht in de verschillende smaken van wijkgericht werken in Nederland.
Platform31 ontwikkelde de schuifoefening in samenwerking met het Landelijk Platform Buurt- en Wijkgericht Werken (LPB). Met zijn expertise en netwerk leverde het LPB ook een inhoudelijke bijdrage aan deze publicatie.
Opdracht aan de wijkambtenaar en reflectie
De vijf profielen laten zien welke keuzes gemeenten hebben bij de inrichting van het wijkgericht werken. Elk profiel kent zijn eigen karakteristieke elementen én opdracht aan de wijkambtenaar, die we ook in deze publicatie bespreken. Door de publicatie heen zijn kaders opgenomen waarin we ingaan op specifieke kenmerken, aandachtspunten en/of competenties voor de wijkambtenaar. We sluiten af met een bijdrage van dr. Merlijn van Hulst (universitair hoofddocent Bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg) en Martine de Jong (adviseur bij TwynstraGudde en onderzoeker bij de Erasmus Universiteit Rotterdam). Zij reflecteren op de vijf profielen en plaatsen ze in een breder, bestuurskundig perspectief.
Tekst door: Emre Can, Jetze van der Ham, met bijdragen van dr. Merlijn van Hulst en Martine de Jong
https://www.platform31.nl/publicaties/organisatievormen-in-het-wijkgericht-werken
Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
