Niet alle problemen van inwoners kunnen door gemeenten worden opgelost. Gemeenten moeten op zoek naar een ‘houdbare balans’ om de tekorten in het sociaal domein in de perken te houden. Zij moeten hun kerntaken meer bescheiden en realistischer invullen.
Worstelen
‘Veel gemeenten willen veel zaken oppakken om inwoners zoveel mogelijk te ondersteunen en allerlei soorten problematiek op te lossen. Dit is een mooi streven, maar een streven dat niet lijkt te lukken binnen de financiële mogelijkheden van de gemeente.’ Dat stelt de visitatiecommissie financiële houdbaarheid sociaal domein in haar vierde tussenrapportage. Vooral bij de jeugdzorg worstelen gemeenten met hun verantwoordelijkheid en die van de ouders en hun directe omgeving. Die zoektocht naar een houdbare balans en verdelen van verantwoordelijkheden moeten gemeenten samen met ouders en de samenleving oppakken.
Lastige keuzes
Een heldere focus op een beperkt aantal activiteiten is daarnaast belangrijk. Als die ontbreekt, is de kans groot dat beoogde resultaten op zowel maatschappelijk als financieel vlak niet worden bereikt. Er moeten dus (lastige) keuzes worden gemaakt. Op gezette tijden moeten op bestuurlijk niveau de koppen bij elkaar worden gestoken om te bepalen hoe de schaarse middelen het beste kunnen worden ingezet. ‘Wanneer is ‘goed’ ook goed genoeg? In hoeverre accepteren we het risico op klachten? Wanneer is het op scherp zetten van de relatie met inwoners of aanbieders van de gemeente gerechtvaardigd?’ Antwoorden op dergelijke vragen zouden bij voorkeur in gemeentelijke visies moeten zijn/worden vastgelegd. ‘Het gaat niet alleen om dingen die je wél doet, maar ook om dingen die je niet doet.’
Verdeling middelen
Gemeenten doen er goed aan een afwegingskader te maken, waaruit duidelijk wordt wat voor soort gemeenten ze willen zijn, in het licht van de verdeling van beperkte budgetten. Duidelijk moet worden welke kwetsbare burgers altijd hulp zullen krijgen en welke hulp en ondersteuning niet meer via de gemeente wordt betaald.
De visitatiecommissie heeft inmiddels 23 gemeenten, op eigen verzoek, gevisiteerd. Er volgen dit jaar nog zeven visitaties. Daarna volgt een eindrapportage. De bedoeling van de visitaties is dat gemeenten meer grip op de financiën in het sociaal domein krijgen en houden.
https://m.binnenlandsbestuur.nl/nieuws/gemeenten-moeten-nee-leren-zeggen.255021.lynkx
Afbeelding van Mark de Rooij via Pixabay
