Ethisch klankborden een manier om vraagstukken en casuïstiek methodisch te bespreken.
Binnen het sociaal domein zou er meer aandacht mogen zijn voor het methodisch bespreken van ethische dilemma’s en vraagstukken. Professionals in het sociaal domein hebben een belangrijke rol en voorbeeldfunctie als het gaat om vraagstukken. Als professional spreek je mensen die een hulpvraag hebben. Heb je het dan ook bewust over ethiek? Denk aan bestaansrecht en bestaanszekerheid en basisbehoeften van de individu. Onderdeel daarvan is je fysieke en emotionele veiligheid, onderdak, inkomen en gesprekken over seksualiteit. Gesprekken kunnen beladen zijn en over de hulpvraag gaan, maar gaan ze echt over dat waar ze over moeten gaan?
Veel professionals ervaren te weinig tijd om het daadwerkelijke gesprek bewust te voeren en alle thema’s helder te hebben. Er wordt een hoge mate van werkdruk ervaren, mede vanwege de hoeveelheid en complexiteit van de vraagstukken. Zou het kunnen dat deze vraagstukken en thema’s iets anders van ons vragen?
Klankbordsessies
De huidige tijd laat ons zien dat mensen behoefte hebben aan fysiek contact en niet alleen op afstand. Mensen voelen behoefte om ergens bij te horen. Hoe laten we dit thema onderdeel van gesprek zijn? Dit kun je doen door regelmatig echt de tijd te nemen voor een gesprek. Diepgang in casuïstiekbesprekingen en intervisiebijeenkomsten. Wij maken vaak gebruik van klankbordsessies. Hierin kun je veilig gedachten, informatie, waarden en gevoelens uitwisselen. De gesprekken gaan dan ook echt ergens over. Samen bespreek je wat vastzit, om het ook weer los te kunnen laten zijn.
Hoe ziet een klankbordsessie er ethisch verantwoord uit? Hier zijn verschillende werkvormen voor. Bij Sociaal Domein Online gebruiken we vaak moreel beraden, het dilemma beraad, het socratische gesprek, maar ook vormen waarbij het verschil in perspectief zichtbaar worden. Belangrijk blijft altijd dat er tijd vrijgemaakt wordt om met elkaar in gesprek te gaan. Zorg in ieder geval dat het gesprek iedereen helpt en onderlinge contacten bevordert.
Om goed samen te werken, verhelderende gesprekken te voeren en binnen het sociaal domein raden we aan regelmatig intervisie- en reflectiebijeenkomsten te houden. Wat is hierin belangrijk?
- Creëer de tijd om nieuwsgierig te zijn naar de ander.
- Durf elkaar vragen te stellen.
- Geef de ander ruimte om te spreken.
- Zorg voor een veilige sfeer zodat er vrijuit gesproken kan worden.
Wil je ruimte creëren in casuïstiek en vraagstukken?
Deze 11 stappen helpen je om botsende belangen en ethische dillema’s te bespreken:
- Bespreek de situatie of stelling.
- Wat heb je gezien, gehoord of gevoeld?
- Welke gedachten heb je hierover? Stel jezelf dan eens een aantal controle vragen: Is het waar wat ik denk? Wie zou ik zijn zonder deze gedachte?
- Zijn er nog andere waarden, overtuigingen van anderen mensen of organisaties die hierin een belangrijke rol spelen?
- Wat raakt je in deze situatie?
- Welke rollen en belangen spelen een rol?
- Welke tegenstellingen zijn er?
- Welke overeenkomsten zijn er?
- Wat is jouw cirkel van invloed in deze situatie?
- Welke handelingsalternatieven zijn er en wat zijn daar de voor- en nadelen van?
- Wat zou een eerste stap kunnen zijn?
Wil je meer tools, of ervaren hoe deze methode een belangrijke toevoeging op de huidige gespreksvoering kan zijn binnen jouw team of organisatie? Neem gerust contact op, of sluit je aan bij het programma Methodisch Reflecteren.
Summer Koster 2022
