Movisie heeft de factsheet huiselijk geweld 2019 gepubliceerd.
Huiselijk geweld: Feiten en cijfers
Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd. De term huiselijk verwijst naar de relatie tussen slachtoffer en pleger bijvoorbeeld (ex-)partner, gezins- en familieleden en (huis) vrienden en niet naar de plaats waar het geweld plaatsvindt. Ook grootouders en goede vrienden kunnen pleger en/of slachtoffer zijn. Huiselijk geweld kan fysiek, seksueel en psychisch van aard zijn en kan in ernst en duur sterk variëren. Vormen van huiselijk geweld zijn onder meer: (ex-) partnergeweld, kindermishandeling en verwaarlozing, kinderen als getuige van huiselijk geweld, ouderenmishandeling, minderjarige of volwassen kinderen die hun ouders mishandelen (oudermishandeling), seksueel grensoverschrijdend gedrag, waaronder seksueel misbruik en seksueel geweld, eergerelateerd geweld, huwelijksdwang en huwelijkse gevangenschap, en vrouwelijke genitale verminking.{i}
Geweld in afhankelijkheidsrelaties is de overkoepelende term die de overheid vanaf 2011 hanteert voor álle vormen van geweld waarbij er een afhankelijkheidsrelatie is tussen slachtoffer en pleger, in huiselijke kring, maar ook in de professionele setting en de vrijwillige sector.
Deze factsheet gaat over geweld in huiselijke kring. Eerst gaan we in op algemene cijfers over huiselijk geweld, vervolgens zoomen we in op enkele specifieke vormen.
Prevalentie huiselijk geweld
Sinds 2015 verzamelt het CBS registratiecijfers van Veilig Thuis over kindermishandeling en huiselijk geweld, in het kader van de Beleidsinformatie Veilig Thuis. Registratie van gegevens over huiselijk geweld vindt echter op verschillende manieren en door verschillende instanties plaats, die uiteenlopende definities hanteren van vormen van huiselijk geweld en seksuele grensoverschrijding. Dit maakt vergelijking van cijfers lastig. Veilig Thuis gaat werken met een landelijke registratie, waardoor deze cijfers in de toekomst te koppelen zijn. Overigens hoeft een toename van cijfers niet te betekenen dat het geweld meer voorkomt: het kan zijn dat de signalering van huiselijk geweld is verbeterd, waardoor er meer aan het licht komt.
Landelijk onderzoek in de periode 2015-2018
In dit onderzoek is gekozen voor een beperkte definitie van huiselijk geweld, die uitsluitend lichamelijk geweld (inclusief bedreiging) en seksueel geweld omvat (dus geen psychisch geweld, sociaal isoleren, stalking, evenmin als economisch geweld). Ook kozen de onderzoekers voor vragenlijsten die werden ingevuld door een groot aantal mensen: in totaal deden 6.835 mannen en vrouwen mee aan het onderzoek.
cijfers – onderzoek
Uit dit onderzoek blijkt: in de laatste vijf jaar zijn 6,2% van de vrouwen en 4,7% van de mannen slachtoffer geweest van minstens één huiselijkgeweldincident. Dat zijn in totaal 747.000 vrouwen en mannen van 18 jaar of ouder.
- In 20% van de gevallen betrof het structureel geweld, dat maandelijks, wekelijks of dagelijks voorkwam.
- In 56% van de gevallen ging het om partner geweld dat gepleegd werd door de(ex)partner. Daarvan zijn naar schatting circa 76.000 vrouwen en 13.000 mannen hetslachtoffer.
- Vrouwen zijn dus bijna zes keer vaker dan mannen slachtoffer van structureel geweld door een (ex) partner.
- De overige 44% bestond uit geweldsincidenten gepleegd door broers, zussen, ouders of ‘huisvrienden’.
Toch concluderen de onderzoekers voorzichtig dat een daling van huiselijk geweld lijkt te hebben plaatsgevonden (Van Eijkeren, Downes & Veenstra, 2018).
Scholierenonderzoek
Uit het scholierenonderzoek komt onder meer naar voren dat 12% van de kinderen/jongeren (10% van de jongens en 15% van de meisjes) in de afgelopen tijd wel eens te maken heeft gehad met enige vorm van kindermishandeling. Uit de informanten studie komt naar voren dat 90.000 à 127.000 kinderen van 0-17 jaar (ofwel 3% van alle kinderen in die leeftijd) wel eens te maken heeft gehad met een vorm van kindermishandeling
Eerder prevalentieonderzoek – enkele cijfers
Uit dit onderzoek komt naar voren dat jaarlijks naar schatting 200.000 personen slachtoffer worden van evident, ernstig huiselijk geweld. Andere resultaten uit dit onderzoek:
- Van alle vrouwen en mannen tussen de 18 en 70 jaar is 40%- als kind, partner, ouder of huisvriend – ooit slachtoffer geweest van een of meer incidenten van huiselijk geweld, of van incidenten die langer dan vijf jaar geleden hebben plaatsgevonden.
- Ruim een derde van de slachtoffers geeft aan ook pleger te zijn.
- 50% van de bevolking heeft nooit enig incidenteel of evident huiselijk geweld meegemaakt. 73% van de vrouwelijke slachtoffers had te maken met geweld dat gepleegd werd door de partner of ex-partner, terwijl dit bij de mannelijke slachtoffers aanmerkelijk minder was: 59%.
- In bijna 75% van de gevallen van evident huiselijk geweld gaat het om lichamelijk (65%) of seksueel geweld (8%).*
Hermeldingen en hulp
Uit onderzoek in de vier grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht blijkt dat bijna 60% van alle meldingen over huiselijk geweld die binnenkomen bij Veilig Thuis zogenoemde ‘hermeldingen’ zijn: het geweld in deze gezinnen stopt niet. Van de kinderen die slachtoffer of getuige zijn geweest van huiselijk geweld of kindermishandeling en hier traumaklachten aan over houden krijgt slechts 18% hulp. Van de gezinnen waar sprake is van ernstig huiselijk geweld en waar hulpverleners bij betrokken zijn, is in 50% van de gezinnen na 1,5 jaar nog altijd sprake van excessief geweld. Bij veel kinderen wordt niet onderzocht wat ze nodig hebben nadat is vastgesteld dat zij blootgesteld zijn aan geweld. 60% van de kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld krijgt geen hulp.{ix}
Gemeentelijk beleid, Veilig Thuis en Wijkteams
Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit is geregeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en in de Jeugdwet. Dit geeft gemeenten niet alleen de ruimte, maar ook de plicht om op het terrein van huiselijk geweld en kindermishandeling een samenhangend,doelgericht, effectief en efficiënt beleid te ontwikkelen voor preventie, begeleiding, opvang, bescherming en nazorg. De financiering hiervan loopt sinds januari 2015 volledig via de gemeenten.
Bij de bestrijding van huiselijk geweld werken gemeenten en door gemeenten gefinancierde instellingen nauw samen met andere sectoren en instellingen in zorg, welzijn en het veiligheidsdomein. Veilig Thuis heeft een belangrijke en centrale rol in de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld. Voor gemeenten is Veilig Thuis dan ook een belangrijke partner. Wijkteams hebben een belangrijke taak in het signaleren, beoordelen en adequaat reageren op huiselijk geweld. Veilig Thuis en de Wijkteams werken nauw samen bij de signalering, bespreekbaar maken en begeleiding rond casussen van huiselijk geweld en kindermishandeling.
De gehele factsheet en uitleg over het onderzoek en de verschillende vormen van huiselijk geweld zijn te lezen in onderstaande factsheet van Movisie.
https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/2019-10/factsheet-huiselijk-geweld-2019.pdf
