Meer waar voor je geld door outcomegerichte afspraken

Delen op Social Media

Leestijd: 4 min.

Artikel 17 november 2020

De Friese gemeente Ooststellingwerf maakt sinds kort outcomegerichte afspraken met welzijnsaanbieder Scala. Dat betekent dat de afspraken voortaan niet meer gaan over welke activiteit hoe vaak wordt uitgevoerd, maar over het effect dat die inspanning oplevert voor de inwoners. ‘Het is arbeidsintensief, maar gemeente en inwoner krijgen meer waar voor het geld.’

Dat zegt Katja Moesker, teamleider samenleving bij de gemeente Ooststellingwerf. ‘Die arbeidsintensiviteit zit hem er vooral in dat we veel inhoudelijker in gesprek gaan over wat we willen bereiken voor de inwoners.’ Dat gesprek voert de gemeente in eerste instantie met de inwoners, om te achterhalen wat zij het allerbelangrijkst vinden in het dagelijks leven. ‘We hebben dat heel breed genomen, omdat alles met alles samenhangt en inwoners ook niet in hokjes denken. Naast het sociaal domein hebben we ook andere beleidsterreinen zoals kunst en cultuur, sport, gezondheid en onderwijs erbij genomen. We hebben het onszelf moeilijk gemaakt, maar het is wel de koninklijke weg.’

Vacaturebank

Om meteen concreet te maken hoe die outcomegerichte afspraken eruitzien, noemt Moesker het voorbeeld van de vacaturebank om vrijwilligers te koppelen aan verenigingen. ‘We spraken jaar in jaar uit met welzijnsstichting Scala af dat ze die in de lucht hielden en een bepaald aantal matches moesten maken. Die afspraak is komen te vervallen. Het is veranderd in dat Scala de verenigingen op zo’n manier ondersteunt bij het vinden van vrijwilligers, dat het verenigingsleven actief kan blijven.’

Als je je richt op een bloeiend verenigingsleven, kijk je verder

Kansen laten liggen

Dat klinkt in eerste instantie misschien als een minder heldere afspraak, maar het kan wel degelijk leiden tot betere effecten voor de inwoners. ‘Want als je alleen de vacaturebank in de lucht houdt en jaarlijks een x-aantal matches regelt, dan blijven er misschien wel kansen liggen’, zegt Moesker. ‘Maar als je je inspanningen richt op een bloeiend verenigingsleven, dan kijk je verder. Dan analyseer je misschien dat steeds dezelfde vacatures bij veel verenigingen lastig ingevuld raken.’

Tijdelijke coach

‘Vervolgens kun je samen met de verenigingen gaan kijken hoe je ze kunt ondersteunen bij het invullen van, bijvoorbeeld, de penningsmeesterstaken’, zegt Moesker. ‘Misschien kan een tijdelijke coach een uitkomst zijn, die meehelpt om vacatures beter en gerichter onder de aandacht te brengen. Of die samen onderzoekt of en hoe deze functie opgesplitst kan worden.’ Dat soort ondersteuningstrajecten kan Scala bieden aan verenigingen.

Indicatoren voor effecten

Dat Moesker het voorbeeld van de vacaturebank en het verenigingsleven aanhaalt, komt niet uit de lucht vallen. Een actief verenigingsleven is namelijk een van de indicatoren bij het beoogde maatschappelijke effect ‘Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sport infrastructuur’. En dat maatschappelijke effect is op zijn beurt weer gebaseerd op alle gesprekken die de gemeente hield met individuele en groepen inwoners.

Bij de viskraam

‘We hebben de inwoners benaderd via bijeenkomsten en bijvoorbeeld ook online via chatgroepen voor jongeren. Maar ook gewoon in de rij bij de viskraam.’ Voor onderwerpen die zich niet lenen voor een praatje waarbij omstanders mee kunnen luisteren, organiseerde de gemeente gerichte bijeenkomsten. ‘Over eenzaamheid bijvoorbeeld, daar hebben we een hele dag voor uit getrokken om dat te bespreken. Samen met de mensen die het treft. We werkten daarin samen met huisartsen, die hebben mensen benaderd.’

Hell of a job

Alle input vanuit de inwoners over wat zij belangrijk vinden, viel onder te verdelen in vijftien maatschappelijke effecten. Naast het genoemde gebruik van de sociale, culturele en sport infrastructuur zijn dat bijvoorbeeld ‘Mensen kunnen levensloopbestendig wonen’, ‘Mensen voelen zich veilig’ en ‘Mensen voelen zich verbonden’.  ‘Samen met de maatschappelijke partners hebben we vervolgens een actieplan gemaakt’, vertelt Moesker. Dat was geen eenvoudige opgave. Sterker: het was een hell of a job. Maar we hebben het wel voor elkaar gekregen. We hebben met alle partners bekeken: wat kun jij doen om de beoogde effecten dichterbij te brengen?’

Een doelenboom helpt in de vertaalslag naar activiteiten

Geen bezuinigingsopgave

Onderdeel van het actieplan is een doelenboom, met bij alle vijftien beoogde effecten een aantal indicatoren die helpen in de vertaalslag van doel op gemeentelijk niveau naar passende activiteiten bij aanbieders. ‘De doelenboom maakt duidelijk dat Scala op bijna alle vlakken al actief was, en dat is de reden waarom we nu met hen begonnen zijn met deze nieuwe manier van afspraken maken.’ De hele exercitie gaat overigens niet gepaard met een bezuinigingsopgave in het komende jaar, benadrukt Moesker. ‘Het totale volume van Scala verandert niet. Dat ze zich daar geen zorgen over hoeven te maken helpt om er vrij en constructief in te staan.’

Frisse blik

Het overzicht dat de doelenboom biedt, bracht Scala ertoe om het eigen aanbod ook weer eens met een frisse blik te bekijken, vertelt Moesker. ‘Dat leverde interessante inzichten op. Bijvoorbeeld dat ze dienstverlening hebben voor mensen met problematische schulden en dat ze jongerenwerk hebben, maar niet de combinatie van die twee. En dat terwijl we weten dat hier in de gemeente financiële problemen bij jongeren echt wel spelen.’

Jongeren met geldproblemen

Niet voor niets is ‘Een weerbare jeugd’ een van de beoogde maatschappelijke effecten en daar hoort als indicator bij de kennis en vaardigheden om goed om te gaan geld. ‘Outcomegericht werken is preciezer kijken’, zegt Moesker, ‘Welke groep bereik je en welke niet, bijvoorbeeld. Dat kan eventueel leiden tot aanpassingen in het aanbod.’ Investeren in jongerenwerkers die ook geldproblemen aan weten te pakken kan zomaar een voorbeeld worden van hoe werken met outcomegerichte afspraken, meer waar voor je geld oplevert.

Opbrengst voor de inwoners

Meer waar voor je geld bedoelt Moesker uiteraard niet alleen in financiële zin, maar vooral in meer opbrengst voor de inwoners. ‘Dat zit hem erin dat de inwoners nu veel meer stem hebben in welke activiteiten er plaatsvinden. Er wordt echt meer geluisterd. Het is ook winst dat we veel meer en beter kijken of activiteiten wel echt helpen, we voeren het gesprek met aanbieders veel inhoudelijker. En tot slot hebben we in het totaalplaatje veel beter afgestemde activiteiten: ook dubbelingen zijn er uit gefilterd doordat we preciezer kijken.’

Tekst: Tea Keijl

https://www.movisie.nl/artikel/meer-waar-je-geld-door-outcomegerichte-afspraken

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay

Ontdek meer

Volledig overzicht bekijken?