Samenwerking huisarts en jeugdprofessional

Delen op Social Media

Leestijd: 4 min.

Begin 2020 heeft het NJI het onderzoeksrapport gepubliceerd met praktijkvoorbeelden t.a.v. samenwerking tussen huisarts en wijkteam. Er zijn een aantal pilots geweest waarin er een poh (praktijk ondersteuner huisarts) jeugd is aangesloten bij de huisarts. Zo zijn er praktijkvoorbeelden van Zwolle, Groningen en Steenwijk.

Wat zijn de belangrijkste uitkomsten en hoe zouden we deze uitkomsten kunnen vertalen naar verdere samenwerking en afstemming tussen huisarts en jeugdhulp. Welke behoeften zijn er gesignaleerd? en hoe kunnen we antwoord geven op deze behoeften? Hieronder de belangrijkste highlights maar we horen ook graag jouw visie en kijk op de afstemming en samenwerking.

Wil je de uitkomsten helemaal lezen: zie dan bijgevoegde link: ” de inzet en meerwaarde” https://www.nji.nl/nl/Download-NJi/Publicatie-NJi/Samenwerking-tussen-huisarts-en-wijkteam-praktijkkennis-in-beeld.pdf

Samenwerking tussen huisarts en wijkteam

Wijkteams en huisartsen zijn partners in het bieden van passende hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders. Beide hebben een rol in het normaliseren van opvoed- en opgroeivragen of moeilijkheden. Door een goede samenwerking kunnen kinderen en jongeren dicht bij huis de hulp krijgen die ze nodig hebben.

Beide partijen kunnen verwijzen naar specialistische jeugdhulp. Door goed samen te werken kan specialistische jeugdhulp tijdig ingezet worden. Het voorkomt tegelijkertijd dat kinderen onnodig worden doorverwezen naar de specialistische hulp. Die hulp blijft dan beschikbaar voor kinderen die het echt nodig hebben. 

Jeugdprofessional bij de huisarts

Er zijn meerdere manieren om de samenwerking tussen wijkteam en huisarts te verbeteren en dicht bij huis passende hulp te bieden aan kinderen, jongeren en hun ouders. Veel gemeenten zetten een jeugdprofessional in die in de huisartsenpraktijk aanwezig is. Er zijn verschillende benamingen voor deze professional, zoals POH Jeugd en ondersteuner jeugd en gezin.

In sommige gemeenten ligt de nadruk van deze jeugdprofessional op het bieden van ondersteuning op het gebied van jeugd-ggz. De expertise van de jeugd-ggz is daardoor beschikbaar aan ‘de voorkant’. In andere gemeenten richt de jeugdprofessional zich meer op vragen van kinderen en ouders die horen bij het alledaagse opvoeden en opgroeien. Deze jeugdprofessional heeft vaak ook de taak om samen te werken met partners zoals het wijkteam.

Meerwaarde

De effectiviteit van de inzet van de jeugdprofessional in de huisartsenpraktijk is nog weinig onderzocht. Uit de praktijk blijkt dat het voordelen heeft voor het kind, de ouders, gemeenten en huisartsen. Zo kunnen ouders en kinderen vaak vrij snel terecht bij deze jeugdprofessional voor lichte en kortdurende hulp. Voor kinderen en ouders is de hulp door de jeugdprofessional in de huisartsenpraktijk laagdrempelig en dicht bij huis. Ouders zijn over het algemeen tevreden over die hulp.

De jeugdprofessional heeft vaak meer tijd dan de huisarts om dieper in te gaan op de situatie van het kind en de ouders. Dat ontlast de huisarts op verschillende manieren. De jeugdprofessional heeft ook veel kennis over jeugdproblemen en de sociale kaart. De huisarts kan gemakkelijk van deze kennis gebruikmaken.

De jeugdprofessional kan kinderen en jongeren ondersteunen en helpen die de huisarts anders naar de jeugd-ggz zou verwijzen. De jeugdprofessional kan veelal gerichter en beter onderbouwd verwijzen naar de jeugd-ggz. Naar verwachting draagt dat bij aan het verminderen van de instroom in de specialistische jeugd-ggz.

Praktijkkennis in beeld

Uit pilotevaluaties en onderzoeken komen meerdere aandachtspunten naar voren voor de inzet van een jeugdprofessional bij de huisarts, zoals:

  • aandacht voor randvoorwaarden zoals een geschikte werkruimte voor de jeugdprofessional 
  • afspraken over registratie en informatie-uitwisseling 
  • afspraken over verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid 

Daarnaast zijn er meerdere lessen geleerd uit de pilots en onderzoeken, waaronder de volgende drie:

  • De jeugdprofessional bij de huisarts als verbindende schakel
    Voor een goede samenwerking is het belangrijk dat er aandacht is voor onderlinge afstemming tussen de jeugdprofessional, het wijkteam en de huisarts. Het borgen van die afstemming kan bijvoorbeeld door de jeugdprofessional te positioneren in zowel de huisartsenpraktijk als het wijkteam.
  • Investeer in de werkrelatie tussen jeugdprofessional en huisarts 
    Het enkel maken maken van regionale of lokale afspraken tussen de huisarts en wijkteams is niet genoeg. Het gaat om het opbouwen van een effectieve werkrelatie tussen de huisarts en de jeugdprofessional in de huisartsenpraktijk. Extra aandacht is nodig voor de onderlinge communicatie, terugkoppeling, overlegmomenten en het vertrouwen in elkaars expertise. Ook voldoende tijd voor overleg en een ‘match’ tussen de huisarts en jeugdprofessional blijkt belangrijk.
  • Jeugdprofessional bij de huisarts met de juiste kennis en vaardigheden 
    De jeugdprofessional moet voldoende zijn toegerust voor veelvoorkomende vragen van kinderen en ouders en de taken die horen bij de functie. Kennis van de sociale kaart is een succesfactor. Vanwege de diversiteit aan problematieken en het solistische werk blijkt voldoende werkervaring belangrijk. Huisartsen en wijkteams zien dat het werkt als de jeugdprofessional een gelijkwaardige gesprekspartner kan zijn voor de huisarts. 

Tips voor gemeenten

In veel gemeenten is al ervaring opgedaan. De volgende vier aanbevelingen komen meermaals naar voren uit evaluaties: 

  • Stel de gezamenlijke ambitie centraal
    Tijdig passende hulp voor kinderen, jongeren en ouders, zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig, dicht bij huis en van goede kwaliteit: dat is een gezamenlijke ambitie van gemeente, huisartsen en wijkteams. Draag dit als gemeente uit in de communicatie naar betrokkenen. Het verminderen van verwijzingen naar de specialistische jeugd-ggz is geen doel op zich. Dat motiveert en verbindt niet in gesprekken met huisartsen.
  • Ga in gesprek vanuit gemeenschappelijke verantwoordelijkheid
    Ga met wijkteams en huisartsen in gesprek vanuit de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor passende hulp. Houd hierbij rekening met de verschillen in belangen, werkwijze, attitude en cultuur van gemeenten, wijkteams en huisartsen.
  • Investeer in gemeenschappelijke kaders
    Denk aan het vastleggen van afspraken tussen betrokkenen, zoals gemeente, huisartsen en de jeugdhulpaanbieder die een jeugdprofessional uitleent. Een voorbeeld van deze afspraken is de Modelovereenkomst van de Groninger gemeenten (bijlage 1 in evaluatierapport). Het opstellen van een functieprofiel voor de jeugdprofessional bij de huisarts helpt ook.
  • Elke huisartsenpraktijk is anders: samenwerken is maatwerk
    Geef de jeugdprofessional ruimte om te investeren in de samenwerking met de huisarts. Er moet onder meer ruimte zijn om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de behoefte en praktische mogelijkheden van huisartsen. Elke huisartsenpraktijk is anders. De samenwerking is maatwerk.

Ontdek meer

Boekentip

De avonden

Leestijd: < 1 min. ‘Een schitterende collage van scherpe waarnemingen, grappige innerlijke monoloog en haarzuivere dialoog. Het beneemt de lezer de adem, tot de

Lees verder »

Volledig overzicht bekijken?