Miranda heeft een traumatische jeugd. Als ze zelf moeder wordt, dreigt de geschiedenis zich te herhalen. Ze neemt de zwaarste beslissing van haar leven en zoekt hulp. ‘Er is maar één ding moeilijker dan je kinderen afstaan: accepteren dat dit beter voor ze is.’
Steeds als Miranda Kempenk (49) vertelt over een wrange gebeurtenis uit haar jeugd, roert haar shih-tzumix Sarah zich. Ze begint rondjes te lopen, wiegt haar stompe staart of piept. Dus let maar niet te veel op de hond, zegt Miranda, want we gaan vandaag veel praten over trauma. Het is de reden dat zij niet voor haar zoons kon zorgen, de reden dat ik vandaag bij haar op bezoek ben.
Sarah de shih-tzu heeft een permanent soepoog en een scheef smoeltje. Een keer te vaak geslagen door de vorige eigenaar, vermoedt Miranda. Ze adopteerde het ruwharige witte beestje op gevoel. Hun kosmische connectie voel ik wanneer ik tegenover Miranda in haar woonkamer in Apeldoorn zit, zij in haar fauteuil, ik op de bank, Sarah tegen mijn dij gevleid.
Miranda sluit haar ogen en herinnert zich hoe ze werd gepest op de basisschool. Ze had een bril, rood haar, stotterde. ‘Thuis zei mijn vader dat hij me persoonlijk een pak op m’n sodemieter zou geven als ik er niet over ophield.’ Sarah de hond jankt binnensmonds.
De complexe driehoek ouder-kind-pleegouder
Ik schrijf deze zomer een serie over gezinshuizen; een intensieve vorm van pleegzorg die wordt verleend door professionele opvoeders. Zij vangen, binnen hun eigen gezin, kinderen op die niet meer thuis kunnen wonen. Zoals Miranda’s 17-jarige zoon Dion, die op zijn vierde bij haar en haar man werd weggehaald.
Dion groeide op in het gezinshuis van professioneel ouders Cor en Ans Mulder, waar ik eerder over schreef. Ik bekijk zijn uithuisplaatsing vanuit verschillende perspectieven, in een poging de complexe driehoek ouder-kind-pleegouder beter te begrijpen. En om te ontdekken hoe we niet alleen het kind, maar ook de ouders beter kunnen helpen binnen de jeugdzorg. Vandaag is daarom Dions eigen moeder aan het woord.
Haar verhaal laat zien wat een uithuisplaatsing doet met de ouders die achterblijven. Hoe trauma dat van generatie op generatie wordt doorgegeven kan leiden tot een opvoeding die vastloopt. En hoe die cyclus van onheil kan worden doorbroken wanneer een ouder om hulp kan en durft te vragen. Niet vanzelfsprekend, als je om te beginnen weinig vertrouwen hebt in anderen.
Als ouders hun angst en stress doorgeven aan hun kinderen
De reden dat Dion niet thuis kon blijven wonen, ontstond eigenlijk al ver voor zijn geboorte.
‘Intergenerationeel trauma’, zegt Miranda. ‘Zo noemen ze dat. Dus dat ouders zelf zo veel hebben meegemaakt en daardoor zo zijn beschadigd dat ze hun angst en stress en gedragsproblemen doorgeven aan hun kinderen.’
Het overkwam Miranda zelf; haar ouders hadden een slechte jeugd en gaven die door aan de opgroeiende Miranda. ‘Mijn moeder kon emotioneel instabiel zijn en had het dan vaak over hoe ze seksueel was misbruikt, over hoe mijn opa sigaretten uitdrukte achter haar oor, over hoe ze honger had geleden omdat hij al zijn geld opdronk.’
Als Miranda me vertelt over de oom die kwam logeren toen ze zes jaar oud was, begint Sarah te keffen – nog voordat Miranda bij het gedeelte van het verhaal is waarin haar oom bij haar in bed kruipt.
Hij komt daarna steeds vaker logeren, maar Miranda vertelt haar moeder als kind nooit over het misbruik. ‘Ik wilde haar niet nog meer pijn bezorgen. Dat is ook wat intergenerationeel trauma is; als kind je ouders uit de wind willen houden.’
‘Ik had te veel eigen rotzooi waar ik mijn kinderen niet mee wilde lastigvallen’
Tegen de tijd dat Miranda haar eigen kinderen krijgt, is ze dermate getraumatiseerd dat ze volledig blokkeert. ‘Ik had te veel eigen rotzooi waar ik mijn kinderen niet mee wilde lastigvallen. Dingen uit mijn jeugd die ineens weer naar boven kwamen als ik naar mijn kinderen keek. Ik wilde het slechte voorbeeld niet doorgeven.’
Dus al knuffelt ze haar kinderen zoveel mogelijk, al zingt ze hen in slaap met ‘Maak me gek’ van Gerard Joling, al pakt ze hen als ze ‘s nachts liggen te huilen op om ze te knuffelen, want dat hebben haar ouders bij haar nooit gedaan, de praktijk blijkt weerbarstig. Steeds als ze haar oudste teruglegt in het ledikantje, begint hij weer te krijsen. ‘Ik werd het zat. Op een gegeven moment liet ik hem eerst een uur huilen voordat ik hem weer pakte.’
Als Miranda terugdenkt aan die doorwaakte nachten, waarin het geschreeuw met de uren steeds meer verwerd tot ruis, kermt Sarah de shih-tzu zachtjes.
Lees het hele artikel of beluister hem via onderstaande link
Afbeelding van Jeon Sang-O via Pixabay
