Onderzoek Verwey-Jonker Instituut: samenwerken in groepen maakt pleeggezinnen sterker
Pleegouders voelen zich beter toegerust voor hun zorgtaken wanneer ze, in een lokaal netwerk, kunnen samenwerken met andere pleeggezinnen. Dit kan voorkomen dat kinderen abrupt een pleeggezin verlaten. Pleegouders voelen zich gesteund wanneer ze ervaringen kunnen delen met andere pleeggezinnen in hun directe omgeving.
Dit blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut. Het heeft de ervaringen onderzocht van een netwerk van pleeggezinnen in Waddinxveen. Zij werken op basis van het zogeheten Mockingbird. Deze methode, die al succesvol wordt toegepast in de Verenigde Staten en Engeland, is een paar jaar geleden in Nederland geïntroduceerd.
Het Verwey-Jonker Instituut concludeert dat “de cohesie binnen het netwerk opvallend is. Er heerst een sterk gevoel van gemeenschap, waarbij deelnemers duidelijk aangeven bij elkaar te horen.” Dit heeft er concreet voor gezorgd dat één pleeggezin een bijplaatsing van het broertje van de pleegzoon aandurfde.
Stabiliteit in pleeggezinnen
Binnen pleegzorg spelen al jaren dezelfde uitdagingen: er zijn te weinig pleeggezinnen en er stoppen meer pleegouders dan erbij komen. Bovendien voelen pleegouders zich regelmatig onvoldoende gesteund en begeleid. De uitdagingen van het pleegouderschap bespreken met familie of vrienden is niet altijd gemakkelijk. Een ‘tweede familie’ van gelijkgestemden biedt dan uitkomst.
“Pleegouders ervaren Mockingbird als een waardevolle aanvulling op het pleegzorgsysteem, vooral vanwege de praktische en emotionele steun die ze ontvangen en de mogelijkheden voor positieve ontwikkelingen bij hun (pleeg)kinderen”, schrijven de onderzoekers in hun rapport.
Werking van de nieuwe aanpak
Het doel van deze nieuwe aanpak is bijdragen aan stabiliteit voor kinderen in pleeggezinnen. In 2022 verlieten 569 pleegkinderen abrupt het pleeggezin waar ze verbleven. Overbelasting van pleegouders speelt hierbij vaak een grote rol. De negatieve impact op toch al kwetsbare kinderen is groot.
Wanneer pleeggezinnen met elkaar een netwerk vormen, staan zij sterker en kunnen zij een stabiel thuis bieden voor de kinderen.
In zo’n netwerk zijn zes tot tien pleeggezinnen met elkaar verbonden. De hubhome pleegouders vormen de spil van het netwerk; ze organiseren bijeenkomsten waar pleegouders elkaar kunnen ontmoeten en kinderen kunnen spelen. Ze bieden ondersteuning, een luisterend oor en logeermogelijkheden voor de kinderen.
De verbinding tussen pleeggezinnen pakt positief uit voor de pleegkinderen. In het onderzoek is te lezen: “Het netwerk wordt beschouwd als een veilige ruimte waar pleegkinderen vrijelijk kunnen delen zonder druk te voelen om hun achtergrond uit te leggen, wat cruciaal is voor hun welzijn.”
De onderzoekers concluderen dan ook dat “Mockingbird potentie heeft als verrijking voor het Nederlandse pleegzorglandschap.”
Mockingbird krijgt vleugels
Ondersteuning Pleeggezin (OP) implementeert Mockingbird momenteel ook in Noord-Brabant en Limburg, en ook voor Rotterdam zijn de voorbereidingen in volle gang. De pilotfase en uitbreiding van Mockingbird is mede mogelijk dankzij de steun van Kinderpostzegels, Nationale Postcode Loterij en Oranje Fonds.
Programmamanager Roza Freriks van OP: “Onze droom is dat in de toekomst elk pleeggezin dat daar behoefte aan heeft, zich kan aansluiten bij een Mockingbird netwerk. Onlangs heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen om een plan te maken hoe de positieve ervaringen met deze werkwijze ingezet kunnen worden voor meer pleegouders. Door de krachtenbundeling van overheid, maatschappelijk middenveld en pleegzorgorganisaties kan Mockingbird echt het verschil gaan maken.”
