Toekomstgericht werken vergt andere begeleiding
www.16-27.nl 28-01-2020 Werk & inkomen Wonen Zorg
Gemeenten en professionals zoeken bij het begeleiden van kwetsbare jongeren soms naar snelle oplossingen, maar dat werkt niet. Ten eerste is er meer nodig dan het maken van een (instrumenteel) goed plan. De randvoorwaarden moeten goed geregeld zijn zodat professionals passende en doorlopende ondersteuning kunnen aanbieden. Ten tweede is de kennis over de doelgroep in ontwikkeling. Dat concluderen onderzoekers en deelnemers aan de pilot ‘Werken met een toekomstplan’ van Landelijke Aanpak 16-27.
Er is veel inspanning nodig om deze kennis breed te delen en bij verschillende professionals op dezelfde manier te laten landen. Het is nodig dit vraagstuk stevig op de professionele en politieke agenda te zetten. Toekomstgericht werken betekent jongeren doorlopend ondersteunen, serieus nemen en pas los laten wanneer de jongere er echt klaar voor is. “Dat vraagt een andere werkwijze dan gebruikelijk is in het huidige jeugdstelsel. Werken met een toekomstplan is geen technische handeling, maar een onderdeel van een toekomstgerichte werkwijze”, zegt projectleider Iryna Batyreva.
Organisatie zorgaanbod
Een toekomstplan is een van de instrumenten die professionals kunnen inzetten voor toekomstgerichte ondersteuning van kwetsbare jongeren. Maar een plan alleen is niet genoeg. Het is nodig dat de organisatie van het zorgaanbod goed afgestemd is op de situatie van de jongeren en hun begeleiders. Op dit moment zijn professionals veel tijd kwijt met het organiseren van zorgaanbod in plaats van het begeleiden van de jongvolwassene. Batyreva: ‘Professionals weten vaak wel wat het beste is, maar krijgen het niet altijd voor elkaar door de manier waarop de ondersteuning is georganiseerd.”
Omgaan met jongeren
“Het is belangrijk om actuele kennis te gebruiken over deze doelgroep. Deze kennis groeit snel. Zowel binnen de politiek, het beleid en de praktijk moet deze kennis breed gedeeld worden. Daarnaast moet het ook op een goede manier landen zodat er een gezamenlijke aanpak ontstaat, die past bij de denk en leefwereld van de jongere,’’ vertelt Batyreva. De relatie tussen een jongere en professional is bijvoorbeeld erg belangrijk. “Een goede klik hebben en serieus genomen worden. Hier hangt veel van af voor de jongeren.”
Pilot Werken met een toekomstplan
Het ministerie van VWS gaf opdracht voor de pilot in het kader van het Actieprogramma ‘Zorg voor de Jeugd’. Een jaar lang liepen er zes trajecten in zes regio’s met als uiteindelijke doel om kwetsbare jongeren beter op weg te helpen zelfstandig te worden. De belangrijkste vraag was: wat vraagt het van professionals, organisaties en financiers om toekomstgericht, integraal en vanuit de behoefte van jongeren te werken? Het eindrapport Overgang naar volwassenheid geeft aanbevelingen voor vervolgstappen.
