De jeugdhulp staat onder druk. In 2019 betaalden de gemeenten 50% meer geld aan jeugdhulp dan in 2015, maar de wachtlijsten, de druk op de medewerkers en de onvrede in de samenleving namen toe. Hoe kunnen we dit oplossen? Adri van Montfoort, directeur van De Thuisbasis, is hier duidelijk over: “Stop met jeugdbescherming voor kinderen van ouders die ruzie maken. Leg de verantwoordelijkheid voor het kind bij de ouders neer, en dus niet bij de hulpverlening.”
Adri heeft in zijn carrière alle facetten van de jeugdhulp gezien. Van het direct werken met gezinnen tot de Raad van Kinderbescherming, Lector en Rechter-plaatsvervanger in de familiekamer. Adri: “Ik heb een beweging meegemaakt. In de jaren ‘80 waren echtscheidingen geen grond voor de kinderbescherming. Als mensen ruzie maakten, dan zeiden wij ‘niet doen, dat is niet goed voor het kind’. We stuurden de ouders naar een mediator, maar er kwam geen kinderbescherming om de hoek kijken. Het werd gezien als een strijd van moeder en een strijd van vader. In de loop der jaren zag je dat er bij scheidingen meer oog kwam voor het kind. En het is nu zo, dat als een kind getuige is van een ruzie, dit kan worden gezien als kindermishandeling. In de samenleving waarin wij leven, is het normaal geworden dat een kind beide ouders ziet. Het wijkteam krijgt – vaak ongemerkt – de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de ouders geen ruzie maken en dat beide ouders het kind zien. Dat kan het wijkteam niet waarmaken en dit veroorzaakt werkdruk. Het wijkteam moet dan een melding doen bij Veilig Thuis. Dat levert natuurlijk spanning en ook weer meer werkdruk op. Mocht het dan nog niet lukken om ouders bij elkaar te brengen voor het kind, dan komt er een Jeugdbeschermingstafel. Daarna wordt een gezinsvoogd toegewezen. En mocht dat nog niet baten, dan komen er gewoon twee gezinsvoogden.”
De ontwikkeling komt voort uit de oprechte zorg over de kinderen. Maar de vraag is of we het goede doen en of het de kinderen helpt. Adri: “Inmiddels is het aantal kinderen dat onder een gezinsvoogd valt drie keer zo hoog als in de jaren ’80. Veel wijkteams ervaren deze zaken als belastend en hetzelfde geldt voor Veilig Thuis. Een groot deel van klacht- en tuchtzaken gaat over ruziemakende ouders. En vanuit het idee dat de jeugdhulp alles kan oplossen, gaan we steeds meer doen. Als dat niet helpt, gaan we gewoon nog meer van hetzelfde doen. Mijn pleidooi is: stop hiermee. Laat de verantwoordelijkheid voor de kinderen bij de ouders. Geef ze allebei een advocaat van 400 euro per uur. Ouders zeggen namelijk veel voor hun kinderen over te hebben, laat ze er dan ook maar voor betalen. Het voordeel hiervan is, dat een groot deel van deze ouders, dan waarschijnlijk wel met elkaar gaan praten om tot een oplossing te komen.”
Volgens Adri is een professioneel wijkteam scherp op welke verantwoordelijkheid wel en welke niet bij de hulpverlener hoort: “De leiding van het team moet de medewerkers ook echt steunen, dat geldt ook voor de gemeente en het rijk. Laten we de beleidsvrachtwagens een keer tegenhouden. Sta achter de wijkteamprofessionals en geef ze het vertrouwen om te handelen als mens in plaats van vanuit protocollen en beleid. Ik denk dat de druk op de zorg dan fors minder wordt.”
Dag van de Wijkteams
Adri van Montfoort is één van de sprekers tijdens de Dag van de Wijkteams op 10 juni 2021. Op deze dag zet Associatie Wijkteams alle wijkteamprofessionals van Nederland in het zonnetje door verschillende online activiteiten te organiseren. De Dag van de Wijkteams staat in het teken van werken en leren in netwerken. Meer informatie en aanmelden kan op dagvandewijkteams.nl.
Afbeelding van Steve Buissinne via Pixabay
