Zet studenten van verschillende opleidingen bij elkaar en laat ze samen oplossingen zoeken voor mensen in armoede en met schulden. Dat is het idee achter het armoede- en schuldenlab van NHL Stenden Hogeschool dat sinds kort in Huizum draait.
Aan tafels zitten groepjes studenten te brainstormen, in een hoekje overleggen twee docenten. Een andere student zet koffie in de keuken. Plaats van handeling is een schoolgebouw, maar niet dat van de hbo-instelling. We zijn hier in de Oude Ambachtsschool midden in de wijk Huizum-West in Leeuwarden. Een van de voormalige lokalen is sinds kort omgedoopt tot ‘Inclusive Community Lab Armoede en Schulden’, ofwel ‘Gewoon bij Truus’ in de volksmond.
Drie opleidingen, economie en logistiek, international business administration en social studies, sloegen de handen ineen om op een andere manier naar armoede en schulden te kijken.
Bedenkers zijn teamleider social work Ellen de Bruin en Jelle Dijkstra, lector persoonlijk leiderschap. De Bruin: ,,We worden in Nederland platgegooid met onderzoeken over armoede en schulden, wat een groot probleem is. Iedereen vindt dat dit opgelost moet worden, maar hoe dan? Professionals zijn heel erg zoekende. Wij willen eens met een anderemindset naar het onderwerp kijken.’’
Mensen wijzen vaak automatisch naar de overheid, die moet het maar oplossen. ,,Maar het gaat hier om maatschappelijke vraagstukken waar we met zijn allen verantwoordelijk voor zijn, ook de hogeschool’’, stelt De Bruin. Die beschikt bovendien over denkkracht. ,,Studenten zijn ontzettend creatief. Ze kijken onbevangen naar dingen, kunnen out of the box denken.’’
Als voorbeeld noemt ze het woord ‘schulden’. ,,We kennen hiervoor maar één woord in het Nederlands met een heel negatieve betekenis. Schulden hebben, schuldig zijn, het ligt altijd aan de persoon. In het Engels zijn dit twee verschillende woorden: debts en guilty . Wat wij in het lab willen, is onderzoeken: wat maakt nou dat mensen in de schulden raken? Als samenleving kijken we toch wel heel erg neer op mensen met schulden, terwijl het systeem er vaak voor zorgt dat ze in de problemen komen. Hoe werken die systemen dan precies? En wat is het effect van stress?’’
Een belangrijk kenmerk van de werkwijze in het lab is dat alles gebeurt samen met de mensen om wie het gaat, vandaar ook de locatie in een woonwijk. ,,Dus kreeg de eerste groep studenten de opdracht contact te leggen met wijkbewoners en uit te zoeken waar ze behoefte aan hebben’’, vertelt kwartiermaker Tinke Noest.
Om ervoor te zorgen dat de bewoners binnen zouden komen lopen, bedachten ze een ‘stekjesactie’. Noest: ,,We vroegen of ze ook plantjes hadden voor de inrichting van Gewoon bij Truus.’’ De Bruin: ,,Mensen iets laten bijdragen en betrekken bij het vinden van oplossingen werkt vaak veel beter dan bijvoorbeeld een minimapas geven, waarmee je korting kunt krijgen. Want daarmee word je voortdurend bevestigd in je situatie.’’
Vanwege de coronacrisis was het lab de afgelopen maanden fysiek gesloten. De projecten liepen online door. Vorige week kwamen de studenten voor het eerst in maanden weer even bij elkaar in de ruimte.
Mart Vrancken (22), Femke Boonstra (22) en Arjan Mendel (23), derdejaars studenten social work, zitten aan tafel met buurtbewoner Bouwe Krol. Ze bespreken onder meer het plan om een wandelgroep op te zetten in de buurt. Mendel: ,,Armoede gaat vaak gepaard met stress. Bewegen werkt stressverminderend, zo kwamen we erop. Bovendien komen mensen zo met elkaar in contact.’’
Krol knikt. ,,Ja, de combinatie armoede en stress zie ik heel veel om me heen.’’ De 55-jarige Leeuwarder zat ooit zelf in de schulden. Met hulp kwam hij eruit, en nu werkt hij zelf als vrijwilliger in de schuldhulp. Hij is aangeschoven in het lab om zijn ervaringen met de studenten te delen. ,,Wie in de schulden zit, heeft te maken met een woud aan regelgeving. Het zou mooi zijn als dat wat simpeler wordt.’’
Uiteindelijk moet het lab nieuwe, meer effectieve en onorthodoxe antwoorden opleveren voor problemen waar professionals ook echt iets mee kunnen.
Ines Jonker
http://www.e-pages.dk/lc/4563/article/1334538/31/1/external/?token=ef9e380b22004ee022ee812f0312b838
Afbeelding van jamesoladujoye via Pixabay
