- denk na over de rol van je gemeente: initiatiefnemer, opdrachtgever, financier of facilitator?
- waar staat je gemeente t.a.v. armoede een gezondheidsbeleid?
- Kijk waar je beleid kunt combineren
- Betrek ervaringsdeskundigen bij het opstellen van beleid
- extra aandacht voor kinderen die opgroeien in armoede
Door de lokale verantwoordelijkheden en taken hebben gemeenten een spilfunctie gekregen in het sociaal domein en een goede uitgangspositie voor een brede aanpak. Zij kunnen daarin verschillende rollen vervullen,waaronder partner, initiatiefnemer, opdrachtgever/financier, facilitator
en door voorwaarden te scheppen (regelruimte creëren). Belangrijk is vooral dat gemeenten in de aansturing (ook als ze afstand houden) verschil kunnen maken. Bij tegenstrijdige belangen is het de taak of opdracht van de gemeente het gedeelde belang te zoeken en draagvlak te organiseren zowel binnen als buiten de organisatie. De gemeente dient ook de belangen te verdedigen van de meest kwetsbaren die niet meteen worden gehoord. Bestaande voorzieningen en regelingen kunnen vernieuwing tegenhouden. Ook daar kan de gemeente als subsidiënt een rol in vervullen. Tot slot, kan de gemeente regelruimte creëren als bestaande wetgeving, regelgeving of protocollen in de weg zitten. Vaak vervult de gemeente meerdere rollen tege-lijkertijd. In onderstaande voorbeelden wordt steeds een rol specifiek uitge- licht, wat niet wil zeggen dat de gemeente in de programma’s of projecten niet ook de andere rollen kan vervullen.
Het combineren van beleid kan op verschillende manieren vorm krijgen, bijvoorbeeld door gezamenlijk een beleidsnota op te stellen of door in verschillende deelnota’s expliciet naar elkaar te verwijzen (zoals Utrecht). Ook kunnen gemeenten als beleidsdoel hebben om gecombineerde aanpakken in de wijk te stimuleren (zoals Amersfoort). Verder kunnen beleidsaanpakkenrond armoede en gezondheid worden verbonden aan specifieke doelgroepen,zoals dak- en thuislozen of licht verstandelijk beperkten.
Er zijn diverse maatschappelijke opgaven binnen het armoede en (publieke) gezondheidsdomein waar gemeenten al deze verbinding leggen. Denk aan:
– Opgaven rond de jeugd: een gezonde jeugd, waarbij ieder kind de kanskrijgt mee te doen en talenten te ontwikkelen. Lokale programma’s gericht op gezond gewicht en gezonde voeding waarin de relatie wordt gelegd tot armoederegelingen zoals het kindpakket en het jeugdsportfonds.
– Opgaven rond participeren en het tegengaan van sociale uitsluiting. Eenzaamheid is een vraagstuk dat raakt aan armoede en gezondheids- beleid.
– Opgaven rond integratie en inburgering van statushouders. Juist voor nieuwe Nederlanders is het risico op armoede en schulden groot. Een slechte (mentale) gezondheid kan deze problemen verergeren.
– Opgaven rond re-integratie, waaronder het terugdringen van het aantal mensen dat een beroep doet op de bijstand. Het vraagt om een brede benadering vanuit meerdere domeinen om mensen te begeleiden uit de bijstand.
– Opgaven rond prettig en veilig wonen. Juist in aandachtswijken waar veel mensen met een krappe beurs wonen vanwege de goedkope sociale huur- woningen, ervaren de bewoners de leefomgeving als sleets en onveilig. Ook op dit thema zijn mogelijkheden om verbinding te leggen.
Wil je in je gemeente in gesprek over armoede en het combineren van beleid: kijk dan naar deze gesprekstool
https://www.gezondin.nu/?file=997&m=1535624271&action=file.download
